پەروەردە و ڕاھێنان

به کار هێنانی ئه­م ره­وشانه خوێندن و وه­بیرهێنانه­وه­ی ده­قی تەواوی ده­رس و کتێبه­کان، بۆ ئێوه هاسان ده­کات.

1. پێش ئه­وه­ی که به خوێندنه­وه­ی کتێبه­که ده­ست پێ بکه­ن، چاوگێرانێکی به خێرایی به ته­واوی کتێبه­که­دا بگێرن و پێش وتار، ئامانجه­کانی کتێب، ئامانجه­کانی هه­ر وه­رزێک، عینوانه­کانی ناو وه­رزه­کان و پوخته­ی وه­رزه­کان به خێرایی چاوی پێدا بکێشن. له­م توند و تیژ خوێندنه­وه­دا نیگه­رانی ئه­وه مه­بن که شتهایەکی زۆر له بیرتاندا نامێنێته­وه. ئه­م کاره ئاماده­گیه­کی زێهنی به ئێوه ده­دات تا له کاتی موتالیعه­ی دوپاتدا، ده­قه­کان چاکتر فێربن.

 2. دوای چاوگێرانی سه­ره­کی کتێبه­که، ده­ست بکه­ن به خوێندنه­وه­ی ده­قیق و ورد بینانەی وه­رزه­کان. له پێشدا فێهرستی ئامانجه­کانی خوێندنه­وه­ی هەر وه­رزێک به دیققه­ت و وردی بخوێننه­وه. ( ئه­م ئامانجانه له پێشدا به ئێوه ده­ڵین که دوای خوێندنه­وه­ی هەر وه­رزێک توانایی ئه­نجامی چ کارهایەک بەده­ست دێنن). دواتر ته­واوی ده­قه­کانی وه­رزه­که به وردی بخوێننه­وه و به شوێنی فێربوونی ئامانجه­کانی ئه­و وه­رزه­دابن.

 3. به شێوەی کارکۆ و ئەکتیڤ بخوێنن. بۆ ئاسان کاری خوێندنەوەی دووپات (review)،  له لاپەڕەکان دروشم دابنێن و له خاڵه گرینگەکان بیرەوری هەڵ بگرن. مەبەست له دروشم دانان، تاکید کردن به خاڵه هەره گرینگەکان و بەل (بەرجەسته) کردنی ئەو خاڵانەیه. بۆ نموونه، دەتوانن له ژێری وشه و رەستە گرینگەکان هێڵ دابنێن؛ رۆشن کردنەوەیێک که پێویستی دەزانن له پەراوێزی لاپەڕەکەدا بینووسن؛ به نووسینی رۆشن کردنەوەی زیاتر له لاپەڕەی جیاوزدا، ئەو دەقانەی که پێشتر فێر بونه، به دەقه نوێکان رەبت بدەن؛ و ئەگەر دەقێک دەخوێنن که دەم و دەزگا یا رێکخستنی بۆ ساز نەکراوه به یارمەتی رەسم یان هەر شێوەیەکی تر که دەیناسن و پێتان باشه، رێکخستنیان بۆ ساز بکەن.

 4. دوای تەواو کردنی هەر وەرزێک، تەقالا بدەن به پرسیار و راهێنانەکانی (مەشق) ئاخری ئەو وەرزه وڵام بدەنەوه. ئەگەر دوای موتالیعەی وەرزەکه نەتان توانی به تەواوی پرسیارەکانی ئەو وەرزه وڵام بدەنەوه، بگەرێنەوه بۆ دەقەکان له ناوی وەرزەکەدا و ئەو بەشانەی که مەربووت بەو پرسیارانەیه که وڵامتان نەداوەتەوه، دووباره بیخوێننەوه. جگه له پرسیاره نووسراوەکان، تەقالا بدەن بۆ خۆتان پرسیارهایەک له بارەی ئەو دەقانه که دەیخوێنەوه، دابرێژن و له خۆتان بپرسنەوه. به مانای ئەوەکه خۆتان ماموستای خۆتان بن. ئەم خۆ هەڵسەنگاندنه یەکێک له ئەسڵ و بنیچه هەره گرینگەکانی فێربونی سەرکەوتووانەیه.

 5. له به کارهێنانی رەوشه جۆراوجۆرەکانی فێربون، چەند شێوازی کار بکەن. ئەگه ر له هەڵسەنگاندو و جەخت کردنەوه له کاری خۆتان زانیتان که سەرکەوتنی باش به دەست ناهێنن، رەوش و شێوازی خۆتان بگۆڕن. بۆ نموونه ئەگەر وەرزێکتان به تەنهایی خوێند و دواتر له دەقەکەی تێ نەگەیشتن، له جاری دوەمدا ئەو وەرزه له گەڵ یەکێک له هاورێکانتان بخوێننەوه.